ЛЕГО-ФУТБОЛ
робототехника дьарыгын конспега
(бэлэмнэнии бөлөх)
Сыала: Схеманан фигуралары хомуйан, компьютернай программа көмөтүнэн хамсатыы.
Соруктара:
-оҕону айар үлэҕэ көҕүлээһин;
-футбол туһунан билиилэрин чиҥэтии, хаҥатыы;
-бэйэ-бэйэни кытта алтыһан, биир санаанан үлэлииргэ көҕүлээһин.
Туһаныллар матырыйаал : Лего-ведо конструктор, проектор, мээчик, остуолга оонньонор «футбол» оонньуур, илиигэ , тарбахха кэтиллэр «бутсы», сирэйдэр,компьютер
Дьарык хаамыыта:
I түһүмэх.
Иитээччи:
-Үтүө күнүнэн, оҕолор.
Оҕолор:
-Үтүө күнүнэн.
Иитэччи: Мин таабырыммын таайын эрэ : Төкүнүк быһыылаахпын,
Тэбэргэ аналлаахпын.
Иитээччи:
- Саамай сөп , бу туох мээчигэй? ( (оҕолор эппиэттэрэ ,сюрпризнай момент - саалаҕа футбол мээчигэ төкүнүйэн кэлэр,иитээччи мээчиги илиитигэр ылар, бары көрөллөр).
Оҕолор: Футбол мээчигэ (оҕолор эппиэттииллэр).
Иитээччи:
- Сөп, маладьыастар. Эһиги футбол туһунан тугу билэҕит?
(оҕолортон ыйыталаһар, кэпсээннэрин истэр, сэһэргэһиигэ кыттыһар).
- Маладьыастар, футбол туһунан наһаа элбэҕи билэр эбиккит. Кырдьык ,бу оонньууга 11 киһи оонньуур эбит: вратарь, көмүскээччи-защитнтик, инники күөн оонньооччу-нападающай диэҥҥэ арахсан оонньууллар. Бу оонньуу 2 таймнаах буолар, биирдии таймҥа 45 мүнүүтэ оонньууллар.
Билигин салҕыы Маша уонна Макс биһиэхэ сорудах бэлэмнээбиттэрин болҕойон көрүөҕүн.
(Видеоролигы көрүү).
- Бу видеоҕа тугу көрдүгүт?
- Оҕолор эһигиттэн тугу көрдөстүлэр?
(Оҕолор эппиэттэрэ)
Иитээччи:
- Оҕолор, Машаҕа уонна Макска көмөлөһөбүт дуо?
(Оҕолор көмөлөһөргө сананаллар).
- Ол иннинэ кыратык эрчиллэ түһүөххэ. Футболистар сүрдээх тулуурдах, быһый, хорсун буолаллар. Тоҕо буолуой ,оҕолоор?
(Оҕолор эппиэттэрэ)
- Саамай сөп. Футболистар элбэхтик уонна өр футбол хонуутугар сүүрэллэр эбит.
( оҕолор төгүрүчч; туран мээчиги бэйэ-бэйэлэригэр тэбиэлэһэллэр, фикультурнай эрчиллиилэри оҥороллор, төгүрүччү сүүрэллэр)
Иитээччи:
- Онтон эһиги футбол быраабылатын төһө билэҕит?
Оҕолор:
- Билэбит, икки хамаанда оонньуур. Боруотаҕа вратарь турар. Мээчик боруотаҕа киирдэҕинэ гол буолар, киллэрбит хамаандаҕа очко ааҕыллар.
Иитээччи:
- Мин эһиэхэ футбол туһунан интэриэһинэй матырыйаал бэлэмнээбитим, көрүөҕүн.
(Слайд көрүүтэ).
II түһүмэх.
Иитээччи:
- Футбол оонньуу быраабылатын билистибит.
- Чэйиҥ, аны футбол оонньуутун остуолга оонньоон көрүөҕүҥ.
(1оонньуу- 2 о5о тарбахха “бутсы” кэтэн мээчиги воротаҕа киллэрэ оонньууллар, 2оонньуу- «футбол» остуол оонньуута).
III түһүмэх.
- Чэ эрэ, Маша уонна Макс хамаандаларыгар арахсан компьютерга «вратары» уонна «воротаны» схеманан сирдэтэн оҥороҕут, хамсыыр гына программатын туруораҕыт. - Схеманы сөпкө көрөн үлэлииргэ кыһаллабыт. Биир эмэ деталь иилиллибэтэҕинэ «вратарбыт» табыллыа суоҕа. Программатын туруорарга экран үөһэ өттүгэр баар схеманы көрөбүт. «Мышкабыт» хаҥас өттүнээҕи кнопкатын баттыыбыт уонна сөптөөх ойууну ылан программаҕа туруорабыт. Хайа баҕарар күрэхтэһии бириэмэлээх буолар, онон төһө кыалларынан түргэнник, болҕомтолоохтук үлэлиибит.
- Бу оҥорбут оонньуурбутун бэрэбиэркэлиэххэ. Сөпкө оҥоһуллубут буоллаҕына хамсыахтаах. USB- проводпутун компьютер блогар иилэбит уонна программабытын холбуохха.
(Оҕолор остуолга 2-лии буолан кэлэн олороллор, хамаандаларга бэйэлэрэ арахсаллар, ыарырҕаттахтарына ахсаан хоһоон көмөтүнэн быһаарсаллар. Иитээччи комментатор оруолун ылан хамаандалары икки өттүттэн салайар, көҕүлүүр, тэтимирдэн биэрэр).
IV түһүмэх.
Иитээччи:
- Маладьыастар. Бары сөпкө оҥорбуккут. Оонньуурбутун футбол хонуутугар ууруоххайын.
- Чэйиҥ, хамаанда бэриллиннэҕинэ оонньуу күрэхпитин саҕалыыбыт.
(хонууга оҥорбут вратардарын воротаҕа туруораллар оҕолор илиилэригэр “сирэй”, тарбахтарыгар “атах” кэтэннэр футболист буолаллар, оонньуу саҕаланар).
(Оонньуур кэмнэригэр “Футбольное скандирование”тыаһыыр. «Гоо-ол, «Оле-оле» футбол хаһыыта-ыһыыта фон буолан иһиллэр).
Түмүк.
Иитээччи:
- Хайа оҕолор, оонньууну сөбүлээтигит дуо? Биһиги кимнээххэ көмөлөстүбүт?
- Эһиги тугу оҥордугут?
- Вратарьбытын хайдах хамсатар оҥордубут? (Компьютернай программа көмөтүнэн).
Иитээччи:
-Аныгыскыга өссө атын хамсыыр оонньуурдары оҥорон оонньуохпут. Олус кыһаллан көхтөөхтүк кытынныгыт, маладьыастар!
Дьарык технологическай картатыгар ссылка